W 1930 roku ks. dr Stefan Wyszyński został profesorem prawa kanonicz­ nego i socjologii w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Miał wówczas okazję przekazywać alumnom, przyszłym duszpasterzom, nie tylko wiedzę, ale i zamiłowanie do spraw związanych z sakramentem małżeństwa i podstawową grupą społeczną, jaką jest rodzina. Jan Paweł II z wielkim szacunkiem odnosił się do kard. Stefana Wyszyńskiego Łączyła ich nie tylko wiara, ale również podobne doświadczenia życiowe. Obaj stracili matkę w wieku 9 lat, lubili spędzać czas wśród ludzi, obaj także całym sercem zawierzyli się Maryi -Dzieliło nas prawie dwadzieścia lat, ale czuliśmy się bardzo blisko, rozumieliśmy się - wyznał po latach Karol Wojtyła Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej Z plecakiem do kardynała Wyszyńskiego Dzieliło ich prawie dwadzieścia lat życia, a łączyła głęboka i niezwykła przyjaźń. Wszystko zaczęło się od telegramu, który ks. Karol Wojtyła otrzymał z Warszawy, będąc na studenckim spływie kajakowym. Mieli różne osobowości, ale to, co ich łączyło to silna wiara w Boga, miłość do Kościoła, Matki Bożej, której po dramatycznych doświadczeniach w dzieciństwie, zawierzyli swoje dalsze życie. Pierwsze ich spotkanie było przypadkowe. Prymas Tysiąclecia wezwał ks. Wojtyłę do Warszawy. Wtedy też kard. Wyszyński poinformował go, że papież Pius XII, chce mianować go biskupem pomocniczym w Krakowie. Z plecakiem i w turystycznych butach stanął przed prymasem przyszły papież. Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo: Wojtyła z zachwytem wypowiadał się o kard. Stefanie Wyszyńskim, miał do niego szacunek - dzięki silnej wierze kardynała, jego odwadze i zawierzeniu Bożej Opatrzności, nawet w czasach silnej represji ze strony władz komunistycznych zachował autorytet. Wręczając Wojtyle nominację, prymas niewiele wiedział o przyszłym następcy św. Piotra. Potem spotkali się na Soborze Watykańskim II. Zobacz także: 10 rzeczy, których nie wiesz o kard. Stefanie Wyszyńskim Rozmowy, żarty i śpiewy przy ognisku Po rekolekcjach dla biskupów tak prymas pisał o młodszym kapłanie: - W naszym gronie jest bodaj najbardziej przemodlony myśliciel. Po kilku miesiącach, ks. Karol Wojtyła został kardynałem, a następnie wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, której to wówczas przewodniczył kard. Stefan Wyszyński. W okresie komunizmu oraz walki władzy z Kościołem, Wojtyła zawsze stawał po stronie Wyszyńskiego. Wzajemnie się wspierali, często spacerowali, żartowali. Ich relacje były naprawdę bardzo bliskie. Znana jest jedna z anegdot, którą warto w tym miejscu przytoczyć. - W Polsce 40 proc. kardynałów to narciarze - powiedział pewnego razu Wojtyła. Ale przecież w Polsce jest tylko dwóch kardynałów - zauważył ktoś. - Owszem, ale prymas liczy się jako 60 procent. Wojtyła i Wyszyński spotykali się często w okresie wakacji, rozmawiali, śpiewali przy ognisku. Historia przyjaźni Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego Zobacz także: Dr Czaczkowska: prymas Wyszyński promował kobiety w Kościele Papież i Prymas - duchowa więź 3 sierpnia prymas obchodził imieniny, urodziny i rocznicę święceń kapłańskich. Nie mogło na nich zabraknąć także Wojtyły. Kardynał szykował nawet młodszego od siebie Wojtyłę na swojego następcę. Opatrzność miała jednak względem niego inne plany. W październiku 1978 r., kard. Karol Wojtyła zasiadł na tronie Piotrowym. Gdy po skończonym konklawe, kardynałowie przyklękli przed nowo wybranym papieżem całując jego pierścień, ten na widok prymasa zerwał się z fotela, obaj przyklękli przed sobą i serdecznie się uściskali. Zobacz także: Ostatnie chwile kard. Wyszyńskiego. Co notował Prymas Tysiąclecia? Ostatni telefon Kiedy po ranieniu przez zamachowca, Jan Paweł II walczył o życie w klinice Gemelli, prymas ciężko chorował. Umierający kardynał nagrał apel do mieszkańców Warszawy. Prosił w nim, aby wszyscy modlili się w intencji papieża. - Odtąd wszystkie modlitwy, które zanosiliście mojej intencji, proszę skierować w intencji Ojca Świętego, za jego zdrowie i życie. Niech Pan go nam zachowa, niech sprawi, aby długie jeszcze lata mógł służyć Kościołowi powszechnemu i kulturze światowej w duchu Ewangelii - prosił. W książce "Świadectwo" kard. Stanisław Dziwisz (jeden z najbliższych współpracowników papieskich) wspomina, że kiedy prymas dowiedział się o zamachu na placu św. Piotra, nie mógł odejść do wieczności, dopóki nie miał pewności, że Ojciec Święty przeżyje. - I dlatego przez trzy tygodnie trwał w nieznośnej agonii. Zamknął oczy dopiero wtedy, gdy potwierdzono mu, że życie papieża nie jest już w niebezpieczeństwie - pisze w publikacji kard. Dziwisz. Dwa tygodnie po nieudanym zamachu do kliniki Gemelli zadzwonił telefon. To była jego ostatnia rozmowa z umierającym prymasem. Jan Paweł II pobłogosławił ręce i usta kard. Wyszyńskiego. Żegnając się z nim, Ojciec Święty powiedział: "Całuję twoje ręce", z kolej kardynał Wyszyński odrzekł: "Całuję twoje stopy. Między nami jest Matka Najświętsza. Cała nadzieja jest w Niej". Obaj postawili w życiu na Maryję. I taka postawa towarzyszyła im nie tylko w życiu osobistym, ale również kapłańskim. Zobacz także: Kardynał Wyszyński. Zarzucano mu antysemityzm, jednak przesłanki okazały się nieprawdziwe Źródło: Family News Service Cieszymy się, że jesteś z nami. Zapisz się na newsletter Onetu, aby otrzymywać od nas najbardziej wartościowe treści (ww)
Niedługo potem został arcybiskupem i prymasem Polski. W 1953 roku Wyszyński dostąpił godności kardynała. Nadanie godności kościelnych. 8. Udział w konklawe Brał udział w czterech konklawe: w 1958, 1963 oraz w sierpniu i październiku 1978. W 1958, oddano na niego kilka głosów, i w 1963 był jedynym przedstawicielem Europy Wschodniej.

Można bowiem mówić o jego wpływie na wiele elementów ówczesnej rzeczywistości. Chciałbym jednak skoncentrować się na czterech aspektach jego dorobku, najistotniejszych – moim zdaniem – dla oceny globalnego znaczenia polskiego hierarchy. Opiekun katolików w Europie Środkowo-Wschodniej Jako Prymas Polski kard. Wyszyński został, podobnie jak jego poprzednik August Hlond i następca Józef Glemp, obdarzony przez Stolicę Apostolską uprawnieniami nadzwyczajnymi legata papieskiego (facultates specialissimae). Prymas polemizował z kierunkiem tzw. polityki wschodniej (Ostpolitik) prowadzonej przez Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej, której symbolem był arcybiskup Agostino Casaroli. W ramach tych pełnomocnictw sprawował jurysdykcję nad katolikami mieszkającymi w Związku Sowieckim. Do dziś nie ma pewności, czy sprawował tę funkcję jedynie dla wiernych zamieszkałych na dawnych ziemiach II Rzeczypospolitej1, czy też dla całego terytorium sowieckiego. Jednak sądząc z jego kontaktów z bł. Władysławem Bukowińskim, duchownym działającym w Karagandzie, można mówić przynajmniej o głębokim zainteresowaniu Prymasa całym ZSRS2. Stefan kardynał Wyszyński i papież Jan XXIII Niezależnie od tego pozostawał w kontakcie z innymi Kościołami naszej części Europy, np. uważnie monitorując sytuację w Czechosłowacji3. Z tej podwójnej pozycji – zwierzchnika jurysdykcyjnego nad częścią przynajmniej terytorium sowieckiego oraz hierarchy poczuwającego się do braterskiej odpowiedzialności za los innych Kościołów lokalnych znajdujących się pod rządami komunistów – Prymas polemizował z kierunkiem tzw. polityki wschodniej (Ostpolitik) prowadzonej przez Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej, której symbolem był arcybiskup, a następnie kard. Agostino Casaroli. Polemika między Prymasem Polski a watykańskim Sekretariatem Stanu po części sprowadzała się do zagadnienia, które Paweł VI świetnie opisał w 1973 r. w rozmowie z bp. Bronisławem Dąbrowskim, prawą ręką kard. Wyszyńskiego. Jak wówczas zaznaczył papież, Prymas przekonywał go: „Nie można kosztem Polski pomagać innym krajom [komunistycznym]”4. Chodziło o to, by kosztem silnego Kościoła w Polsce nie podtrzymywać wątpliwego dialogu z państwami komunistycznymi, do czego sprowadzała się koncepcja polityczna Casarolego. Kardynał Wyszyński obawiał się zwłaszcza zbliżenia między komunistycznymi władzami PRL a Watykanem osiągniętego z pominięciem polskich biskupów, co oznaczałoby niekorzystną zmianę w sytuacji Kościoła w Polsce. Prymas sądził tak widząc skutki wcześniejszych porozumień zawartych w ramach Ostpolitik: na Węgrzech w 1964 r., w Jugosławii w 1966 r. oraz ustępstw w Czechosłowacji w 1973 r. Stefan kardynał Wyszyński i papież Paweł VI Istnieje opinia zachodnich badaczy (np. Roberta Morozzo della Rokki, czy Philippe’a Chenaux) mówiąca o specyficznym „nacjonalizmie kościelnym”, panującym w Kościele w Polsce, który rzekomo dawał o sobie znać w stosunku Prymasa do prowadzonej z Watykanu Ostpolitik5. Opinię tę należy jednak uznać za błędną. Krytyka linii politycznej Sekretariatu Stanu ze strony prymasa Wyszyńskiego nie ograniczała się bowiem do polemiki wokół zagadnień polskich. Spór z Sekretariatem Stanu kard. Wyszyński zaczął wyraźnie przegrywać w połowie lat siedemdziesiątych XX w. W 1978 r. wydawało się nawet, że Prymas zostanie przeniesiony przez papieża na emeryturę (skończył już bowiem 75 lat), ku uldze komunistycznych władz w Warszawie. Wbrew Casarolemu, a w trosce o Kościoły lokalne na Węgrzech, w Czechosłowacji czy NRD, Prymas krytycznie oceniał także swobodę działania biskupów powoływanych w wyniku uzgodnień z komunistami6, twierdząc, że „lepszy brak biskupa niż zły biskup”. Po drugie, zwracał uwagę na to, że Ostpolitik w wersji, którą proponował ówczesny Sekretariat Stanu, oznaczał akceptację ładu jałtańskiego (zwłaszcza w odniesieniu do Litwy i Łotwy, a także Ukrainy), niosąc ze sobą duże ryzyko zaakceptowania przy okazji antykościelnej polityki sowieckiej, pozbawiającej całe narody, Litwinów i Ukraińców, wolności religijnej7. Ten spór z Sekretariatem Stanu kard. Wyszyński zaczął wyraźnie przegrywać w połowie lat siedemdziesiątych XX w. W 1978 r. wydawało się nawet, że Prymas zostanie przeniesiony przez papieża na emeryturę (skończył już bowiem 75 lat), ku uldze komunistycznych władz w Warszawie. Jednak śmierć Jana Pawła I we wrześniu i wybór Jana Pawła II w październiku 1978 r. zmieniły bieg wydarzeń. Wraz z objęciem godności papieskiej przez kard. Karola Wojtyłę zmieniła się także cała polityka wschodnia Watykanu, a nowy Ojciec Święty uwzględnił punkt widzenia Prymasa Tysiąclecia. Wychowawca Jana Pawła II Ogromne znaczenie dla światowego Kościoła miało również to, że jesienią 1978 r. na jego czele stanął bliski współpracownik polskiego prymasa, uważający kard. Wyszyńskiego za jednego ze swoich mistrzów i mający wobec niego poczucie długu8. W 1983 r. Jan Paweł II będzie dziękował za Prymasa Tysiąclecia podczas swej drugiej pielgrzymki papieskiej do Polski: „Dziś pragnę […] podziękować za tę wieloletnią, opatrznościową służbę Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Polski. Służył człowiekowi i narodowi. Służył Kościołowi i światu – służąc Chrystusowi przez Maryję. […] Był mocny swoją wiarą w Chrystusa – ów kamień węgielny zbawienia człowieka, ludzkości, narodu. Czynił wszystko, aby ten kamień węgielny nie został odrzucony przez ludzi naszej epoki, ale by się na nowo umocnił w fundamentach duchowego budowania współczesnych i przyszłych pokoleń”9. Biskup krakowski Karol Wojtyła był wieloletnim lojalnym i aktywnym realizatorem programu milenijnego – głównego projektu duszpasterskiego Prymasa Polski. Kardynałowie Wyszyński i Wojtyła w czasie wakacyjnego odpoczynku na Bachledówce (fot. Instytut Prymasowski) Wielka Nowenna Tysiąclecia Chrztu Polski oraz peregrynacja po wszystkich polskich parafiach Obrazu Nawiedzenia – kopii cudownego wizerunku jasnogórskiego Najświętszej Maryi Panny – to programy duszpasterskie, angażujące całą społeczność wiernych, które abp Wojtyła doceniał z punktu widzenia zadań Kościoła. Jak zauważał w swej książce Dar i tajemnica, Kościół w Polsce dzięki dorobkowi prymasa Wyszyńskiego był: „niezwykle dynamiczny, pomimo piętrzących się przeszkód i trudności”10. Echo działalności kard. Wyszyńskiego odnajdujemy w wielkich duszpasterskich projektach samego Jana Pawła II: Światowych Dniach Młodzieży, Światowych Spotkaniach Rodzin czy przygotowaniach do jubileuszu dwóch tysięcy lat chrześcijaństwa. Tę odwagę projektowania przez papieża z Polski wielkich programów pastoralnych można przypisać inspiracji kard. Wyszyńskiego – przykładem ocenianym przez Jana Pawła II jednoznacznie pozytywnie. Obrońca przed kryzysem posoborowym Paweł VI już w 1968 r. mówił w przemówieniu do Seminarium Lombardzkiego o tym, że trwa kryzys Kościoła, znajdującego się: „w niespokojnej godzinie samokrytyki lub raczej «autodestrukcji». Jest to gorzki i skomplikowany obrót spraw, którego nikt po soborze się nie spodziewał”.11 Na tym tle Kościół w Polsce wydawał się wyjątkiem, i to w porównaniu nie tylko do zdewastowanych przez komunistów Kościołów lokalnych w innych krajach bloku sowieckiego, lecz także do Kościołów w państwach Zachodu, gdzie panował kryzys posoborowy. Wielka Nowenna Tysiąclecia Chrztu Polski oraz peregrynacja Obrazu Nawiedzenia to programy duszpasterskie, które abp Wojtyła doceniał z punktu widzenia zadań Kościoła. Dość wszechstronny obraz tego kryzysu dał nam ks. José Orlandis12. Współistniały w jego trakcie różne negatywne zjawiska: masowa sekularyzacja księży, gwałtowny spadek liczby powołań kapłańskich i zakonnych, kryzys tożsamości księży i zakonników, zamieszanie doktrynalne, kryzys dyscypliny wewnątrzkościelnej, chaos liturgiczny oraz zaburzenia funkcjonowania organizacji apostolskich laikatu ( Akcji Katolickiej), wreszcie infiltracja marksizmu do teologii katolickiej. Stefan kardynał Wyszyński, papież Jan Paweł II i bp Bronisław Dąbrowski, Rzym, październik 1978 r. Paradoksalnie w Polsce w okresie prymasostwa kard. Wyszyńskiego żadne z tych zjawisk nie wystąpiło. Zauważał to Paweł VI w cytowanej już rozmowie z bp. Bronisławem Dąbrowskim, gdy mówił: „O, jacy jesteście szczęśliwi, że macie czujną Matkę na Jasnej Górze i pracowite duchowieństwo. Kontestatorów nie macie”. Na co bp Dąbrowski odpowiedział: „Poza drobnymi wyjątkami kontestatorów nie mamy, gdyż młode duchowieństwo, którego w Polsce jest znaczna większość, nie ma czasu na kontestację, musi ofiarnie i ciężko pracować”13. W tej samej rozmowie papież wyraził opinię, że stan Kościoła w Polsce – jak widać, w jego ocenie wyjątkowo dobry – to pochodna tego, że Polacy: „mają prymasa, który jest ostoją jedności i siły”14. Z pewnością można i należy wskazywać na inne czynniki, które przyczyniły się do tego, że kryzys posoborowy w praktyce nie zagościł w tym okresie w Kościele w Polsce, jednak nie można zapomnieć, że osobowość przywódcy polskich katolików, kard. Wyszyńskiego – jego niezłomność i głęboka wiara – w decydujący sposób przyczyniły się do tej stabilizacji. Wspomniany wyżej ks. Bukowiński pisał do Prymasa z całą szczerością: „Osoba, działalność i nieugiętość Waszej Eminencji stanowi niewątpliwie źródło natchnienia dla kapłanów pracujących w Związku Radzieckim. […] Ksiądz prałat Michał Köhler [Niemiec – przyp. PS] niejednokrotnie mawiał do mnie, że wprost zazdrości Polakom kardynała Wyszyńskiego, bo wśród niemieckiego Episkopatu nie widzi nikogo podobnego”15. Prymas z pewnością odcisnął piętno na powierzonym sobie Kościele lokalnym. Stefan kardynał Wyszyński i papież Jan Paweł II. Przemówienie Ojca Świętego w Gębarzewie pod Gnieznem podczas I pielgrzymki do Polski, 1979 r. (fot. NAC) Widać to wyraźnie, gdy porównamy Kościół w Polsce z Kościołami na Zachodzie, które w nieporównanie większym stopniu dotknął kryzys posoborowy. Ten brak symptomów kryzysu pozwolił papieżowi Janowi Pawłowi II powiedzieć w czerwcu 1979 r.: „Polska nie leży tylko w Polsce, ale leży w całym świecie i nie tylko w Europie. Ja na Soborze Watykańskim II zdawałem sobie już z tego sprawę, słuchając wypowiedzi – zwłaszcza Prymasa i starając się zrozumieć znaczenie jego autorytetu. Już wtedy miał bardzo wyraźny, wielki, światowy autorytet, ponieważ sprawy, które toczą się w Polsce, mają znaczenie światowe”16. Pionier teologii pracy Jednak, by w pełni oddać sprawiedliwość kard. Wyszyńskiemu, musimy także wspomnieć o jego wkładzie intelektualnym w życie Kościoła powszechnego. Wkładzie, który w Polsce nieraz jest zapominany, gdyż patrzymy na Prymasa Tysiąclecia przede wszystkim jako na wielkiego lidera Kościoła, zmagającego się z agresywnym państwem komunistycznym. Tymczasem należy pamiętać, że do powszechnej kultury katolickiej przeszły przynajmniej dwa teksty Prymasa, które zostały przetłumaczone na większość najważniejszych języków europejskich. Pierwszym z nich są Zapiski więzienne, zawierające refleksję Prymasa z czasów komunistycznego więzienia (1953–1956). Drugim jest zaś książka o wiele mniej znana – Duch pracy ludzkiej (1946). Jej tłumaczenia powstawały po około dekadzie od chwili publikacji w Polsce, tj. pod koniec lat pięćdziesiątych XX Hiszpański badacz dziejów teologii, Luis Ramón Quesada Béjar, wymienia kard. Wyszyńskiego jako jednego z głównych – obok Francuza o. Marie-Dominique'a Chenu OP i Belga ks. Gustave’a Thilsa – pionierów rozważań teologicznych nad pracą ludzką18. Autor ten zaznacza jednak, że pozycja polskiego hierarchy jest szczególna, gdyż jego wnioski nie wynikają z akademickich spekulacji teologicznych – jak u o. Chenu i ks. Thilsa – lecz z głębokiej analizy doświadczeń duszpasterskich. Duch pracy ludzkiejpowstał bowiem na podstawie treści pogadanek wygłaszanych przez przyszłego kardynała dla środowiska robotników we Włocławku w latach trzydziestych minionego stulecia. Dotychczasowe biografie Prymasa Tysiąclecia nie zwracają w wystarczającym stopniu uwagi na kwestię jego oryginalnego dorobku teologicznego. Tymczasem dorobek ten wskazuje, że w przypadku kard. Stefana Wyszyńskiego mamy do czynienia nie tylko z wielkim biskupem i liderem społecznym, lecz także z wybitnym intelektualistą, którego prace były cenione daleko poza granicami Polski. W przypadku kard. Stefana Wyszyńskiego mamy do czynienia nie tylko z wielkim biskupem i liderem społecznym, lecz także z wybitnym intelektualistą, którego prace były cenione daleko poza granicami Polski. *** Prawdopodobnie do listy zasług kard. Wyszyńskiego można by jeszcze dołożyć wiele pozycji. Nie mówiliśmy tu np. o roli Prymasa Polski podczas Soboru Watykańskiego II ani o jego inicjatywie nadania Najświętszej Maryi Pannie tytułu Matki Kościoła, nie wspomnieliśmy o pionierskich rozważaniach nad teologią narodu, które miały decydujący wpływ na Jana Pawła II… Jednak nawet bardzo skrótowe omówienie czterech wspomnianych tutaj aspektów działalności Prymasa Tysiąclecia, które z pewnością wpłynęły na dzieje powszechne Kościoła katolickiego, powinno wystarczyć, byśmy mogli z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że kard. Stefan Wyszyński był jedną z najważniejszych postaci w dziejach całego Kościoła katolickiego w drugiej połowie XX w. W swym liście napisanym trzy dni po odejściu Prymasa, papież Jan Paweł II zwracał się do Polaków: „[P]odejmijcie to wielkie i trudne dzieło, dziedzictwo przeszło tysiącletniej historii, na którym on, kardynał Stefan, Prymas Polski, dobry pasterz, wycisnął trwałe, niezatarte piętno”19. Patrząc z perspektywy już niemal czterdziestu lat, które dzielą nas od tego wydarzenia, powinniśmy dodać, że niezatarte piętno Wielki Prymas odcisnął także na dziejach Kościoła powszechnego. Tekst pochodzi z numeru 6/2020 „Biuletynu IPN” 1 Potwierdzają to tajne święcenia kapłańskie udzielone przez prymasa Wyszyńskiego działającemu na terenie Lwowa ks. Henrykowi Mosingowi (1910–1999) w Laskach 20 września 1961 r. Por. s. J. Świderska FCM, Doktor ze Lwowa. Ks. dr Henryk Mosing (1910–1999), Biały Dunajec – Ostróg 2018, s. 44–46. 2 Por. List ks. Władysława Bukowińskiego do ks. prymasa Stefana Wyszyńskiego, 1 marca 1973 r., [w:] ks. W. Bukowiński, Wspomnienia z Kazachstanu, Warszawa 2016, s. 275–281. 3 W korespondencji kard. Stefana Wyszyńskiego z papieżem znajdujemy np. anonimowy, spisany po łacinie raport o sytuacji Kościoła w Czechosłowacji. Dokument nie jest datowany. Prawdopodobnie pochodzi z 1978 r., stanowi bowiem aneks do listu polskiego prymasa do Jana Pawła II z 10 XII 1978 r. Zob. Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie (AAW), Sekretariat Prymasa Polski (SPP), k. 370–372. 4 P. Raina, Arcybiskup Dąbrowski – rozmowy watykańskie, Warszawa 2008, s. 118. 5 Por. R. Morozzo della Rocca, Tra Est e Ovest. Agostino Casaroli diplomatico vaticano, Milano 2014, s. 137–156 oraz Ph. Chenaux, Paolo VI, Roma 2016, s. 226–230. 6 Pisał o tym wyraźnie do nowo wybranego papieża. Zob. AAW, SPP, List kard. Stefana Wyszyńskiego do Jana Pawła II na temat sytuacji Kościoła w Czechosłowacji, 10 XII 1978 r., k. 370–371, oraz stanowiący aneks do tego listu anonimowy raport o sytuacji Kościoła w Czechosłowacji, (ibidem, k. 372). 7 Por. AAW, SPP, List kard. Stefana Wyszyńskiego do papieża Jana Pawła I, 2 IX 1978 r., k. 124–127. 8 Papież mówił o tym wielokrotnie, zob. np.: Jan Paweł II, Dar i tajemnica, Kraków 1996.

Stefan Wyszyński wiosną 1944 roku wstępuje do Armii Krajowej. Jako „Radwan III” współtworzył szpital polowy w Laskach pod Warszawą. Tam od 1 sierpnia 1944 roku trafiali ranni powstańcy.

oszczędź 21 % Książki naukowe i popularnonaukowe Religioznawstwo, nauki teologiczne Religie - opracowania ogólne Opis Dostawa i płatność Opinie Opis Dostawa i płatność DOSTAWA Zamów do godziny 10:00, a Twoje zamówienie wyślemy najpóźniej w kolejnym dniu roboczym. W przypadku książki nowej termin ten może się wydłużyć o 2 dni robocze. FORMY DOSTAWY Paczkomat InPost 14,99 zł Kurier24 InPost 13,99 zł Kurier za pobraniem 23,99 zł Orlen Paczka 10,99 zł Kurier48 Poczta Polska odbiór w punkcie 12,99 zł Kurier48 Poczta Polska 12,99 zł Odbiór osobisty Lubień 0,00 zł Darmowa dostawa przy zamówieniu od 200 zł. FORMY PŁATNOŚCI online – szybkie transfery online - PayPal (należy wpisać e-mail odbiorcy: [email protected]) przelew tradycyjny płatność przy odbiorze gotówką lub kartą Opinie Nie dodano jeszcze żadnej opinii. Musisz być zalogowanym użytkownikiem, aby dodawać opinie o produktach. ZALOGUJ SIĘ -21% Uwagi: Obwoluta/Oprawa: zabrudzona, wytarta, ze śladami zgięć Brzegi stron: zakurzone, zabrudzone Rogi: zagięte, rozdwojone Grzbiet: naderwany Blok: przekrzywiony, pęknięty TIN: T03063325 Rok wydania: 1989 Rodzaj okładki: Miękka 24,00 zł 18,87 zł Inne tego autora Inne tego wydawnictwa

Biografia, książka wydana w 2013 roku. Stefan Kardynał Wyszyński – prymas, który zmienił oblicze Kościoła w Polsce. Urząd Prymasa sprawował w najtrudniejszym dla Polski czasie – czasie represji, walki z religią i Kościołem. Mimo to nauczył Polaków mądrej wiary a Kościół pokazał jako dom prawdziwej wolności. 27 lutego 2016 Część 3Kardynał Stefan Wyszyński Prymas PolskiNovum Warszawa 1982Pan Hubert Jerzy KaczmarskiPrymas PolskiStefan Wyszyński Książki Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski Link do 2 części Albumu Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski Na Jasnej Górze w dniu konsekracji biskupiej – 12 maja 4946 r. W dniu ingresu przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ingres do katedry lubelskiej – 26 maja 1946 r. Po raz pierwszy wśród biskupów na konferencji plenarnej- w drugim rzędzie, drugi od prawej. Jasna Góra, 24 maja 1946 r. Wśród profesorów KUL. na Poczekajce Ordynariusz lubelski W Puławach, obok kard. Hlonda, w drodze powrotnej z sanktuarium w Krasnobrodzie. Karta z życzeniami biskupa S. Wyszyńskiego. Bulla Piusa XII, nominująca biskupa Wyszyńskiego arcybiskupem warszawskim i gnieźnieńskim, Prymasem Polski – 12 listopada 1948 r. Sarkofag św. Wojciecha w głównym ołtarzu bazyliki prymasowskiej Fragment Drzwi Gnieźnieńskich ze scenami z życia i męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Koniec części 3 Redakcja serwisu 4231 Ogólnie 2 Dziś Download Citation | On Jan 1, 2020, Weronika Kaczorowska published Kardynał Stefan Wyszyński – zwornik Kościoła w Polsce | Find, read and cite all the research you need on ResearchGate
Warszawa, 25 sierpnia 2021 r. – Narodowy Bank Polski poinformował, że od 26 sierpnia będzie można kupić dwie monety kolekcjonerskie „Beatyfikacja Kardynała Stefana Wyszyńskiego” (temat indywidualny) – złotą o nominale 100 zł oraz srebrną o nominale 10 zł. Na rewersie złotej monety przedstawiono popiersie Kardynała Stefana Wyszyńskiego z profilu oraz napis: SERCE NARODU JEST W SERCU BOGA, będący fragmentem wypowiedzi Kardynała. Na rewersie srebrnej monety znalazło się popiersie Kardynała Stefana Wyszyńskiego wspartego na pastorale oraz odręczny napis: Per Mariam Soli Deo, co znaczy: Samemu Bogu – przez Maryję. Na awersach monety złotej i srebrnej przedstawiony został herb Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Srebrna moneta o nominale 10 zł zostanie wyemitowana w nakładzie do 12 tys. sztuk i można ją będzie nabyć w cenie 150 zł brutto. Nakład złotej monety o nominale 100 zł wynosi do 1500 sztuk, a cena – 2200 zł brutto. Monety będzie można kupić w Oddziałach Okręgowych NBP i sklepie internetowym NBP Kolekcjoner. Więcej informacji można znaleźć w folderze emisyjnym. „Kardynał Stefan Wyszyński (1901–1981), prymas Polski, to jedna z najważniejszych postaci XX-wiecznej historii Rzeczpospolitej. Słowem i czynem odcisnął trwały, niezatarty ślad w dziejach polskiego Kościoła, stając się autentycznym świadkiem Boga i przykładem żywej miłości do ojczyzny. Posługę prymasowską w zniewolonej ojczyźnie rozpoczął w czasie nasilenia walki władzy komunistycznej zKościołem. W okresie stalinizmu został aresztowany i był więziony przez trzy lata w kilku miejscach odosobnienia. W tym czasie napisał „Jasnogórskie Śluby Narodu”, które już po uwolni
Kardynał Stefan Wyszyński przemawia do wiernych zebranych przed jasnogórskim szczytem, 26 sierpnia 1957 r. - W optyce kardynała Wyszyńskiego, naród, obok rodziny i Kościoła, należy do najtrwalszych instytucji życia społecznego – pisze ks. prof. Piotr Mazurkiewicz w swej analizie, dotyczącej wizji narodu i jego roli, jaką
Home Książki Biografia, autobiografia, pamiętnik Kardynał Stefan Wyszyński - Prymas Polski Błogosławiony kardynał Stefan Wyszyński Prymas, który stał się ojcem duchowym zniewolonego przez komunizm narodu. Kapłan, który sens swojej posługi odnalazł w służbie i całkowitym oddaniu Matce Bożej. To on miał ogromny wpływ na kapłaństwo i pontyfikat Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Jak wyglądała droga do świętości kard. Stefana Wyszyńskiego? Dlaczego właśnie jemu Opatrzność powierzyła losy polskiego Kościoła w latach szczególnie trudnych dla naszego narodu? Milena Kindziuk, autorka bestsellerów Matka papieża oraz Matka Świętego, w reporterskiej biografii odkrywa na nowo wyjątkową postać Prymasa Tysiąclecia. Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni. Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie: • online • przelewem • kartą płatniczą • Blikiem • podczas odbioru W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę. papierowe ebook audiobook wszystkie formaty Sortuj: Książki autora Podobne książki Oceny Średnia ocen 7,4 / 10 24 ocen Twoja ocena 0 / 10 Cytaty Powiązane treści
Q88FQvb.
  • 81ik43nxf5.pages.dev/218
  • 81ik43nxf5.pages.dev/316
  • 81ik43nxf5.pages.dev/216
  • 81ik43nxf5.pages.dev/23
  • 81ik43nxf5.pages.dev/69
  • 81ik43nxf5.pages.dev/48
  • 81ik43nxf5.pages.dev/351
  • 81ik43nxf5.pages.dev/317
  • 81ik43nxf5.pages.dev/290
  • stefan kardynał wyszyński jedna jest polska